- Gökgürültüsü (dış dünyada ve insan algısında neden-sonuç ilişkisinin tersyüz oluşu için iyi bir örnek)
- Yağmur habercisi (her zaman değil tabi)
- Bir biçimde birbirinden ayrılmış bedenin ve ruhun yeniden biraraya gelebilmesi için gerekli ve bazen yeterli etki (necessary and sufficient condition)
- Ölüm (ani ve acısız belki)
- Bir çocuğun ağlaması
- Bir kadının korkması
- Bir erkeğin korkması
- Maddi zarar
- Manevi zarar (6, 7 ve 8 dışında kalan her tür sıkıntı)
- 3. Maddede belirtilen durumun özel bir biçimi olarak ruhlarını değiştiren bedenlerin anabedenlerine geri dönmelerini sağlama etkisi (bir iki filmde böyle olmuştu, iyi hatırlıyorum)
- Yazma isteği
- Yalnızlık hissi (9. maddenin içinde değil, çünkü yalnızlık kişiyi yaratıcı da kılabilir-bittecrübe sabit)
- Doğal pencereleri kapama uyarısı
- İki ya da daha çok bulutun gerginliğinin alınması
- Ve belki bir ondört şey daha... ya da onbeş, herneyse...
3. madde açıkça yanlış; böyle bir etki için yıldırım gerekli değil yeterli bir sebep olabilir, keza aynı sonucu yaratacak başka eylemler de sözkonusu olabilir. (Formal bir dil ile bu ifade yanlıştır:
If P then Q.
Q
Therefore, P.
Modus tollens ile karıştırmamak gerek, şöyleki modus tollens
If P then Q.
Not-Q.
Therefore, Not-P.)
Mesela bir bir dokunuş (sözgelimi tanrının), bir öpücük (sözgelimi bir prensesin) ya da güçlü, ani ve sarsıcı fiziksel bir deneyimin (sözgelimi yıldırımın) de ayrılmış beden ve ruhu biraraya getirebileceği öne sürülebilir, hiç değilse Michelangelo'nun, masaldaki kurbağa prensin ve şimdi adını hatırlayamadığım o filmin senaristinin böyle düşündüğü kesin.
Madde 8 ve 9 fazla genel, öyleki neredeyse tüm olası etkiler bu iki ifade ile özetlenebilir, oysa yazmak yalnızca genellemekle değil, ayrıntıları da ifade edebilmekle ilgili bir eylemdir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder